📍 Kapsanan İller
📝 Plan Hükümleri (Tarım ile İlgili Kısımlar)
MERSİN-ADANA PLANLAMA BÖLGESİ
1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI REVİZYONU
PLAN HÜKÜMLERİ (TARIM İLE İLGİLİ KISIMLAR)
1. AMAÇ
Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı... tarımsal, turistik ve tarihsel kimliğin korunmasını... amaçlamaktadır.
4. TANIMLAR
4.38. Tarım Arazileri/Alanları: 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” kapsamında; toprak, topografya ve diğer iklimsel özellikleri tarımsal üretim için uygun olup hâlihazırda tarımsal üretim yapılan veya yapılmaya uygun olan veya imar, ihya, ıslah edilerek tarımsal üretim yapılmaya uygun hale dönüştürülebilen alanlardır.
4.38.1. Mutlak Tarım Arazileri: Bitkisel üretimde; toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin kombinasyonu yöre ortalamasında ürün alınabilmesi için sınırlayıcı olmayan, topoğrafik sınırlamaları yok veya çok az olan; ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan, hâlihazırda tarımsal üretimde kullanılan veya bu amaçla kullanıma elverişli olan arazilerdir.
4.38.2. Özel Ürün Arazileri: Mutlak tarım arazileri dışında kalan; toprak ve topografik sınırlamaları nedeniyle yöreye adapte olmuş bitki türlerinin tamamının tarımının yapılamadığı, ancak özel bitkisel ürünlerin yetiştiriciliği ile su ürünleri yetiştiriciliğinin ve avcılığının yapılabildiği; ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir.
4.38.3. Dikili Tarım Arazileri: Mutlak ve özel ürün arazileri dışında kalan ve üzerinde yöre ekolojisine uygun çok yıllık ağaç, ağaççık ve çalı formundaki bitkilerin tarımı yapılan, ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir.
4.38.4. Marjinal Tarım Arazileri: Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri ve dikili tarım arazileri dışında kalan; toprak ve sınırlamalar nedeniyle üzerinde sadece geleneksel toprak işlemeli tarımın yapıldığı arazilerdir.
4.38.5. Örtü Altı Tarım Arazileri: İklim ve diğer dış etkilerin olumsuzluklarının kaldırılması veya azaltılması için cam, naylon veya benzeri malzeme kullanılarak oluşturulan örtüler altında, ileri tarım teknikleri kullanılarak tarım yapılan arazilerdir.
4.38.6. Arazi Toplulaştırma Alanları: Arazilerin doğal ve yapay etkilerle bozulmasını ve parçalanmasını önlemek, parçalanmış arazilerde ise doğal özellikleri, kullanım bütünlüğü ve mülkiyet hakları gözetilerek birden fazla arazi parçasının birleştirilip ekonomik, ekolojik ve toplumsal yönden daha işlevsel yeni parsellerin oluşturulmasını... amaçlayan alanlardır.
4.39. Tarımsal Amaçlı Yapılar: Toprak koruma ve sulamaya yönelik altyapı tesisleri, entegre nitelikte olmayan hayvancılık ve su ürünleri üretim ve muhafaza tesisleri ile zorunlu olarak tesis edilmesi gerekli olan müştemilatı, mandıralar, üreticinin bitkisel üretime bağlı olarak elde ettiği ürünü için ihtiyaç duyacağı yeterli boyut ve hacimde depolar, un değirmeni, tarım alet ve makinelerinin muhafazasında kullanılan sundurma ve çiftlik atölyeleri, seralar... tesislerdir.
4.40. Organize Tarım ve Hayvancılık Alanları/Bölgeleri: 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’na göre statü kazanmasına gerek olmaksızın; tarım ve hayvan yetiştiriciliğini destekleyen, hububat, meyve, sebze üretimi için uygun tarım alanları, meralar, mantarcılık, orman ürünleri, sebze ve çiçek yetiştiriciliği için seralar, depo veya soğuk hava deposu, mandıra vb. sadece 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nun 3. maddesinde tanımlanan “tarımsal yapılar” ile besicilik, süt sığırcılığı, meyvecilik, sebzecilik, seracılık, çiçekçilik vb. tarımsal üretim ve ürün işleme faaliyetlerinin bir arada yapıldığı... alanlardır.
4.42. Çayır ve Mera Alanları: 4342 sayılı “Mera Kanunu” uyarınca saptanmış/saptanacak alanlardır.
4.52. Su Ürünleri Üretim Alanları: T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın koordinasyonunda oluşturulan komisyonca, su ürünlerini üretmek ve yetiştirmek için... belirlenen/belirlenecek olan sahalarıdır.
5. İLKELER
5.1. Koruma İlkeleri
5.1.3. Mera alanlarında koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi.
5.1.5. Bitkisel üretimde önemli paya sahip olan tarım toprakları ile su ürünleri üretim yerleri ve çevrelerinin korunması.
5.1.6. Üzerinde yetişen özel ürünler açısından önem taşıyan tarım alanlarının korunması.
5.1.9. İçme suyu ve tarımda sulama amacı ile kullanılan ve kullanılacak olan su kaynakları ve bu kaynaklar çevresindeki su toplama havzaları ile rezerv alanlarının korunması.
5.1.10. İlgili kuruluşların yatırım programında yer alan veya alacak olan sulama alanlarının korunması.
5.2. Geliştirme İlkeleri
5.2.4. Planlama Bölgesi’nde yer alan tüm gelişme alanlarının, verimi yüksek tarım arazilerine ve enerji kaynak alanlarına zarar vermeyecek biçimde geliştirilmesi.
5.3. Planlama İlkeleri
5.3.4. Verimli tarım arazilerine baskı yapan plansız sanayileşmenin önlenmesi ve mevcut sanayilerin çevresel etkilerinin kontrol altına alınması.
8. ÖZEL HÜKÜMLER
8.2. Kırsal Yerleşme/Yerleşik Alanlar
8.2.1. Kırsal yerleşme alanlarında, konut, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılar, turizm tesisleri, ticaret üniteleri, kamu hizmetine yönelik yapılar, sosyal ve teknik altyapı alanları, açık ve yeşil alanlar yer alabilir.
8.2.4. Kırsal yerleşme alanlarında imar planları yapılıncaya kadar konut, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılarda yapılanma koşulları Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği hükümlerine göre belirlenir. Silo, samanlık, yem deposu, vb. yapılar için maksimum bina yüksekliği ihtiyaç doğrultusunda belirlenir.
8.25. Tarım Arazileri/Alanları
Bu planda yer alan tarım alanları tek gösterim altında gösterilmiş olup 5403 sayılı Kanun ve ilgili yönetmeliğinde tanımlanan “Tarım Arazileri Sınıflarına” ayrılmamıştır.
8.25.1. 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na Tabi Araziler
Bu alanlarda yapılacak ifraz işlemlerinde, 5403 sayılı Kanun ve bu kanuna dayanılarak çıkarılmış yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılır. Tarım arazileri sınıflaması, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yapılacak/yaptırılacaktır.
8.25.1.1. Bu planda 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” kapsamındaki tarım arazilerinde (özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri, örtü altı tarım alanları, fiilen sulanan veya ilgili kurum ve kuruluşlarca sulama projesi kapsamında olan alanlar hariç) yapılacak olan tarım ve hayvancılık amaçlı yapılara ilişkin;
- Mutlak Tarım arazilerinde E = 0,20’yi, Marjinal Tarım arazilerinde E = 0,30’u geçmemek, ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerine uyulmak kaydı ile ilgili idaresince, bu planda değişikliğine gerek olmaksızın, 3194 sayılı “İmar Kanunu” kapsamında işlem tesis edilir.
- T.C. Başbakanlık, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, ilgili bakanlıklar ve bunların bağlı kuruluşları tarafından desteklenen projeye dayalı tarımsal faaliyetler kapsamında tarımsal amaçlı yapılar... ile en az 100 büyükbaş, 200 küçükbaş ve üzeri kapasiteli hayvancılık veya 50.000 adet ve üzeri kapasiteli kanatlı hayvancılık yatırımlarında yukarıda belirtilen yapılaşma emsali (E) % 50 oranında arttırılabilir.
8.25.1.2. 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu”nda dikili, özel ürün, fiilen sulanan veya sulama projesi kapsamında kalan tarım arazilerinde 3194 sayılı İmar Kanununun 27. maddesi kapsamında kalan hayvancılık amaçlı yapılar hariç, hayvancılık tesisi yapılmasına izin verilmez.
8.25.1.3. 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu”nun Geçici 1. ve Geçici 4. maddeleri kapsamına giren arazilerde ve... 5403 sayılı Kanun kapsamı dışında kalan alanlarda; bu planın marjinal tarım arazileri hükümleri geçerlidir.
8.25.1.6. Tarım alanlarında yapılacak tarımsal amaçlı yapılar için bu plan ile verilmiş olan yapılanma koşulları aşılamaz. Maksimum bina yüksekliği ihtiyaç doğrultusunda Tarım ve Orman Bakanlığı/Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından projesine uygun olarak belirlenecektir.
8.25.1.8. Tarımsal amaçlı faaliyetin gerektirdiği (hayvancılık, seracılık gibi) çiftçinin barınabileceği yapılar ve müştemilatları dışında, tarım alanlarında barınma amaçlı yapılara izin verilmez.
8.25.1.9. İçme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel su kaynaklarının bulunduğu havzalarda, kısa mesafeli koruma kuşaklarında yapılan tarımsal faaliyetlerde, organik tarım özendirilecektir.
8.25.1.11. Zeytinlik alanlarda, 3573 sayılı “Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun” hükümleri geçerlidir. Bu alanlarda, zeytinyağı fabrikaları ile zeytinyağı işletme tesisleri, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın izni doğrultusunda, bu planda değişikliğe gerek kalmaksızın alt ölçekli planlar ile yapılabilir.
8.25.1.12. Tarım arazilerinde örtü altı tarım yapılması durumunda sera yapıları emsale dahil değildir.
8.25.1.13. Mutlak Tarım Arazileri
Bu alanlarda; tarımsal amaçlı yapılar yapılabilir. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dahil olup inşaat alanı 75 m²’yi geçemez. E(Emsal)= 0,20’dir.
Örtü altı tarımın yapıldığı, fiilen sulanan veya ilgili kurum ve kuruluşlarca sulama projesi kapsamında olan mutlak tarım arazilerinde, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27. maddesi kapsamında kalan hayvancılık amaçlı yapılar hariç, hayvancılık tesisi yapılmasına izin verilmez.
8.25.1.14. Özel Ürün Arazileri
Bu alanlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27. maddesi kapsamında kalan hayvancılık amaçlı yapılar hariç, hayvancılık tesisi yapılmasına izin verilmez. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dahil olup inşaat alanı 75 m²’yi geçemez, tarımsal amaçlı yapılar için E(Emsal)= 0,10’dur.
8.25.1.15. Dikili Tarım Arazileri
Bu alanlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27. maddesi kapsamında kalan hayvancılık amaçlı yapılar hariç, hayvancılık tesisi yapılmasına izin verilmez. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dahil olup inşaat alanı 75 m²’yi geçemez, tarımsal amaçlı yapılar için E(Emsal)= 0,10’dur.
8.25.1.16. Marjinal Tarım Arazileri
Marjinal tarım arazilerinde, tarımsal amaçlı yapılar yapılabilir. Tarımsal amaçlı yapılar için E(Emsal)= 0.30’dur.
Çiftçinin barınabileceği yapının inşaat alanı 150 m²’yi geçemez. Bu yapılar, tarımsal amaçlı yapılar için belirlenmiş emsale dahildir.
8.25.2. 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu’na Tabi Araziler
8.25.2.2. Bu arazilerin tarımsal üretim amaçlı korunması esastır. Uygulama alanlarında... T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın emrine geçen tarım arazileri, tarım dışı amaçla kullanılamaz.
8.25.2.3. Bu arazilerde; tarımsal amaçlı yapı ile çiftçinin barınabileceği yapı ve müştemilatları dışında yapı yapılamaz. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dahil olup inşaat alanı 75 m²’yi geçemez. Emsal: 0,20’dir.
8.25.2.4. Tarımsal faaliyetin gerektirdiği çiftçinin barınabileceği yapı haricinde barınma amaçlı yapı yapılamaz.
8.25.2.5. 3083 sayılı “Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu” kapsamı dışına çıkarılması durumunda, bu arazilerde, “8.25.1.” nolu plan hükümlerine uyulacaktır.
8.26. Organize Tarım ve Hayvancılık Alanları/Bölgeleri
8.26.1. Bu planda gösterilenler dışında ihtiyaç olması halinde; en az 20 ha. olacak şekilde... ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri doğrultusunda, bu planda değişikliğe gerek olmaksızın yapılabilir.
8.26.2. Bu alanlarda, tarım ve hayvancılığa yönelik araştırma ve geliştirme birimleri, ürün toplama, depolama, saklama alanları, ürün işleme tesisleri ve besicilikte kullanılacak yem üretim alanları ile tarımsal amaçlı yapılar ve tarımsal amaçlı entegre tesisler... toplu olarak yer alabilecektir.
8.26.3. Bu alanlarda çevre sorunlarını önlemeye yönelik, her türde atığa ilişkin teknik altyapı önlemleri alınacaktır.
8.27.5. ...Özel mülkiyete tabi olup mülkiyeti kesinleşmiş ve tapuya tescil edilmiş orman vasfında olmayan parsellerde, kadastral bir yola cephesi olmak şartıyla, bu planın “Tarım Alanları” başlığı altında yer alan plan hükümleri geçerlidir.
Ancak, dört tarafı orman alanı ile çevrili olan özel mülkiyete tabi olup mülkiyeti kesinleşmiş ve tapuya tescil edilmiş orman vasfında olmayan parsellerde, kadastral bir yola cephesi olmak şartıyla, bu planın dikili tarım arazilerine ilişkin hükümleri geçerlidir.
8.28. Makilik-Fundalık-Çalılık Alanlar
Bu alanların doğal yapısının korunması esastır. Ancak özel mülkiyete tabi olan parsellerde, kadastral bir yola cephesi bulunmak şartı ile bu planın dikili tarım arazilerine ilişkin hükümlerine uyulur.
8.29. Çayır ve Mera Alanları
8.29.1. Bu alanlarda 4342 sayılı “Mera Kanunu” kapsamında uygulama yapılacaktır.
8.29.2. Planda “Çayır ve Mera Alanı” olarak gösterilmiş alanlarda “Mera Kanunu” dışında ve özel mülkiyete konu alanlar bulunması halinde, bu planın tarım arazilerine ilişkin plan hükümleri uygulanır.
8.33. Su Ürünleri Üretim Alanları
8.33.2. Bu alanlarda, 1380 sayılı “Su Ürünleri Kanunu”, 3621 sayılı “Kıyı Kanunu”, 2872 sayılı “Çevre Kanunu” ve ilgili yönetmelikleri ile yürürlükteki diğer mevzuat hükümleri doğrultusunda uygulama yapılacaktır.