ZONGULDAK-BARTIN-KARABÜK PLANLAMA BÖLGESİ

1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

PLAN HÜKÜMLERİ (TARIM İLE İLGİLİ KISIMLAR)

III. TANIMLAR

III.25. Organize Tarım ve Hayvancılık Alanları: Organize tarım, hayvancılık faaliyetlerinin sürdürüleceği; tarımsal ürünlerin katma değerlerini arttırmaya yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile üretim faaliyetlerinin ve hayvansal üretimin yapıldığı işletmelerin alt yapısı sağlanmış bir bölgede bir araya toplanmasının, yeni teknolojileri kullanarak besi, yem üretimi ve ürün işleme tesislerinin gereğince bir arada düzenlenmesinin amaçlandığı alanlardır.

III.29. Tarım Arazileri: Toprak, topografya ve diğer ekolojik özellikleri bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimi için uygun olan ve halihazır bu amaçla kullanılan veya ekonomik olarak imar, ıslah ve ihya edilerek bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimi için uygun hale dönüştürülebilen arazilerdir.

III.29.1. Mutlak Tarım Arazileri: Bitkisel üretimde; toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin kombinasyonu yöre ortalamasında ürün alınabilmesi için sınırlayıcı olmayan, topografik sınırlamaları yok veya çok az olan; ülkenin tarımsal üretiminde ülkesel, bölgesel veya yerel önemi nedeniyle tarımda kalması gereken, halihazır tarımsal üretimde kullanılan veya bu amaçla kullanıma elverişli arazilerdir.

III.29.2. Özel Ürün Arazileri: Mutlak tarım arazileri dışında kalan, toprak ve topografik sınırlamaları nedeniyle yöreye adapte olmuş bitki türlerinin tamamının tarımının yapılamadığı ancak özel bitkisel ürünlerin yetiştiriciliği ile su ürünleri yetiştiriciliğinin ve avcılığın yapılabildiği, ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir.

III.29.3. Dikili Tarım Arazileri: Mutlak ve özel ürün arazileri dışında kalan ve üzerinde yöre ekolojisine uygun çok yıllık ağaç, ağaççık ve çalı formundaki bitkilerin tarımı yapılan ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir.

III.29.4. Marjinal Tarım Arazileri: Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri ve dikili tarım arazileri dışında kalan, toprak ve topografik sınırlamalar nedeni ile üzerinde sadece geleneksel toprak işlemeli tarımın yapıldığı arazilerdir.

III.29.5. Örtü Altı Tarım Arazileri: İklim ve diğer dış etkilerin olumsuzluklarının kaldırılması veya azaltılması için cam, naylon ve benzeri malzeme kullanılarak oluşturulan örtüler altında ileri tarım teknikleri kullanılarak tarım yapılan arazilerdir.

III.30. Meralar: 4342/5178 sayılı Mera Kanunu uyarınca saptanmış/saptanacak olan; hayvanların otlatılması veya otundan faydalanılması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan alanlardır.

III.31. Sulama Alanları: Devletçe sulamaya açılan veya projeleri bitirilmiş olup da sulama yatırımlarına başlanan ve devam eden alanlardır.

III.32. Yaylalar: Çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlerdir.

III.34. Tarımsal Amaçlı Yapılar: Toprak koruma ve sulamaya yönelik altyapı tesisleri, entegre nitelikte olmayan hayvancılık ve su üretim ve muhafaza tesisleri ile zorunlu olarak tesis edilmesi gerekli olan müştemilatlar, mandıralar, üreticinin bitkisel üretime bağlı olarak elde ettiği ürünü için ihtiyaç duyacağı yeterli boyut ve hacimde depolar, un değirmeni, tarım alet ve makinelerinin muhafazasında kullanılan sundurma ve çiftlik atölyeleri, seralar, tarımsal işletmede üretilen ürünün özelliği itibariyle hasattan sonra iki saat içinde işlenmediği taktirde ürünün kalite ve besin değeri kaybolması söz konusu ise bu ürünlerin işlenmesi için kurulan tesisler ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tarımsal amaçlı olduğu kabul edilen entegre nitelikte olmayan diğer tesislerdir.

IV. KORUMA, GELİŞME, PLANLAMA İLKELERİ

IV.1.1. Koruma İlkeleri

IV.1.1.2. Planlama Bölgesi’ndeki topografya ve iklimsel özellikleri tarımsal üretim için uygun olup, halihazır tarımsal üretim yapılan veya yapılmaya uygun olan veya ihya ve ıslah edilerek tarımsal üretim yapılmaya uygun hale dönüştürülebilecek tüm araziler korunacaktır.

IV.1.1.3. Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri ve ekonomik olarak verimli olan dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinin korunması esastır.

IV.1.1.4. İçme suyu ve tarımda sulama amacı ile kullanılan/kullanılacak su kaynakları ve bu kaynakların çevresindeki su toplama havzaları ile rezerv alanlarının korunması, yüzeysel su ve yer altı suyunun kirlenmesinin önlenmesi esastır. Sulamada, açık kanal sisteminden kapalı kanal sistemine geçilerek, damlatma veya yağmurlama yöntemiyle sulama yapılması esastır.

IV.1.1.5. İlgili kurum ve kuruluşların yatırım programında yer alan/yer alacak sulama alanları korunacaktır.

IV.1.1.7. Mera, yaylak (yayla, yaylakıye), kışlak, otlakıyeler korunarak kullanılacaktır.

IV.1.3. Planlama İlkeleri

IV.1.3.5. Tarım, hayvancılık/balıkçılık potansiyeline sahip olan yerleşmelerde, tarım ve hayvancılık sektörünü geliştirmeye yönelik programların uygulanması yönünde alt ölçekli planlarda plan kararları üretilmesi esastır.

IV.2. İLGİLİ İDARELERİN, KURUM VE KURULUŞLARIN GÖREV VE SORUMLULUKLARI

IV.2.1.1. Planlama Bölgesi kapsamında bulunan tarım arazilerinin korunması ve geliştirilmesine ilişkin çalışmalar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütülür. Bu çalışmalara Valilikler, Üniversiteler ve ilgili kurum ve kuruluşlar da katılacaktır.

IV.2.1.2. Planlama Bölgesi’nde hazırlanan/hazırlanacak sulama projeleri ve bu projeler uyarınca yapılan/yapılacak göletler vb. uygulamalara yönelik “Sulama Ana Planı” DSİ Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanır;

- 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında öngörülen gelişme ilkeleri doğrultusunda, yapılan/yapılacak göletler vb. uygulamaların önceliklerinin belirlenmesine,

- Mevcut/planlama aşamasındaki sulama alanlarının/tesislerinin kullanılabilirliği irdelenerek gerekli iyileştirme, iptal vb. kararlar alınmasına yönelik çalışmalar yapılır.

V. GENEL HÜKÜMLER

V.41. Termal kaynak tespiti yapılan alanlar çevresinde, bu kaynakları kullanacak olan tarım (teknolojik sera) ve turizm sektörüne yönelik yatırımlar, bakanlığın uygun görüşü alınmak şartı ile yapılabilir.

VI. ÖZEL HÜKÜMLER

VI.12. Organize Tarım ve Hayvancılık Alanları:

VI.12.1. Bu alanlar içerisinde; tarımsal amaçlı yapılar ile hububat, meyve ve sebze üretimi için uygun tarım alanları, sebze ve çiçek yetiştiriciliği için seralar, mantarcılık, hayvancılık ve et entegre tesisleri, otlaklar, tarımsal işletmeler, tarımsal ürün işleme ve paketleme tesisleri, meyve işleme tesisleri, soğuk hava depoları, yem depoları, tarımsal işletmelerinin ön arıtma ya da toplu arıtma tesisleri, organik atıkların geri dönüşüm tesisleri, hayvan klinikleri, kireçli ölü hayvan gömü çukurları, tarımsal araç-gereç parkları, tarımsal ürün toplama, depolama, saklama ve pazarlama hizmetleri, ürün borsası, tarımsal eğitim merkezleri, tarım ve hayvancılığa yönelik ar-ge ve laboratuvar alanları gibi Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bölge stratejisine uygun görüş verdiği tesisler ile çalışanların ihtiyacına yönelik sosyal ve kültürel donatı alanları, ihtiyaçlara ve planlama ilkelerine uygun şekilde toplu olarak -organize şekilde- yer alabilecektir.

VI.12.2. Bu alanlarda yer alacak işletmelerin yapılanma koşulları ve nitelikleri alt ölçekli planlarda belirlenecektir.

VI.12.3. Bu planda gösterilenler dışında ihtiyaç olması halinde diğer yerlerde talep edilen organize tarım ve hayvancılık alanları için, en az 20 ha. olacak şekilde, ilgili kurum ve kuruluş görüşlerine bağlı kalınarak, İl Toprak Koruma Kurulu marifetiyle yer seçimi yapılabilir.

VI.12.4. Yer seçimi yapılan alanlara ilişkin bu planda gerekli düzenlemeler yapılır. Söz konusu tesisler/tesis alanları amacı dışında kullanılamazlar.

VI.12.5. Bu alanlarda çevre sorunlarını önlemeye yönelik olarak her türde atığa ilişkin teknik altyapı önlemleri alınacaktır.

VI.13. Teknolojik Sera Bölgeleri

VI.13.1. Bu alanlarda, beton temel, çelik çatılı vb. nitelikli seralar yapılabilir. Bu bölgelerde öncelikle termal enerjiden yararlanacak tesisler ile sera faaliyetlerinin gerektirdiği idari, depo, sosyal vb. gibi tesislerin yapımı desteklenecek ve bu tesislerin yapımına öncelik tanınacaktır.

VI.13.2. Tesislerin yapılanma koşulları ve nitelikleri alt ölçekli planlarla belirlenecektir.

VI.17. Tarım Alanları (5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa Tabi Araziler)

VI.17.1. Bu kapsamdaki tarım arazileri, 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ve ilgili yönetmeliğinde tanımlanan tarım arazileri sınıflarına ayrılmamıştır. Tarım arazilerinin sınıflaması, ilgili kurum ya da kuruluşlarca yapılacaktır.

VI.17.2. Bu kapsamdaki tarım arazileri ve fiilen sulanan veya sulama projeleri ilgili kuruluşlar tarafından hazırlanmış ve yatırım programına alınmış/alınacak tarım arazilerinin tarımsal üretim amaçlı korunması esastır.

VI.17.3. Yapılacak ifrazlarda 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazı Kullanım Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılacaktır.

VI.17.4. Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı taleplerinde, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın izni çerçevesinde bu plan karar ve hükümlerine göre işlem yapılacaktır.

VI.17.5. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu uyarınca belirlenmiş/belirlenecek tarım arazileri sınıflamalarına göre tarımsal amaçlı yapılaşmalar bu planda belirlenen koşullara göre gerçekleştirilecektir.

VI.17.6. Bu planın onayından önce yürürlükteki mevzuat uyarınca inşaat ruhsatı veya yapı kullanma izni verilmiş olan tarımsal amaçlı yapılara ilişkin haklar saklıdır.

VI.17.7. Başbakanlık, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, ilgili bakanlıklar ve bunların bağlı kuruluşları tarafından desteklenen projeye dayalı tarımsal faaliyetler kapsamında tarımsal amaçlı yapılar (tarımsal kalkınma kooperatiflerince uygulanan projeler, üretici birlikleri/kooperatifleri tarafından uygulanan projeler, Avrupa Birliği kaynaklı projeler, Dünya Bankası destekli projeler, sosyal riski azaltma projesi kapsamında uygulanacak projeler gibi) ile destekleme projeleri Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı’nca değerlendirilerek sonuçlandırılır. Ancak fiilen sulanan veya sulama projesi kapsamında kalan tarım arazilerinde bu hüküm uygulanmaz.

VI.17.8. Tarımsal amaçlı yapılar için bu plan ile verilmiş olan yapılanma koşulları aşılmamak ve maksimum bina yüksekliği projeyi onaylayan idaresince ihtiyaç doğrultusunda belirlenmek kaydıyla, 3194 sayılı İmar Kanunu plansız alanlar imar yönetmeliğinin 6. Bölümünde belirtilen esaslara uyulur.

VI.17.9. 5403 Sayılı Toprak Koruma Ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun geçici 1. Maddesi ve geçici 4. Maddesi kapsamında tarım dışı amaçla kullanıma açılmış alanlarda ve Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı veya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün söz konusu kanun kapsamında görüş veremediği alanlarda, bu plan hükümlerinin marjinal tarım arazileri hükümleri uygulanır.

VI.17.10. İçme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel su kaynaklarının bulunduğu havzalarda, kısa mesafeli koruma alanlarında yapılan tarımsal faaliyetlerde, organik tarım özendirilecektir.

VI.17.11. Organik tarım faaliyetleri 5262 sayılı Organik Tarım Kanunu ile Organik Tarımın Esasları Ve Uygulanmasına Dair Yönetmelik koşullarına uygun olarak gerçekleştirilecektir.

VI.17.12. Tarım arazilerinde örtü altı tarım yapılması durumunda seralar emsale dahil değildir.

VI.17.13. Tarımsal amaçlı yapılar amacı dışında kullanılamaz ve başka bir kullanıma dönüştürülemez.

VI.17.14. Tarım arazisi olarak gösterilmiş alanlarda, mera vasıflı alanlar bulunması durumunda, bu alanlarda mera alanları plan hükümleri doğrultusunda uygulama yapılır.

VI.17.15. Mutlak Tarım Arazileri: Bu alanlarda; tarımsal amaçlı yapılar yapılabilir. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dâhil olup inşaat alanı 75 m²’yi geçemez. Tarımsal amaçlı yapılar için Maks. Emsal = 0,05’dir.

VI.17.16. Özel Ürün Arazileri: Bu alanlarda, tarımsal amaçlı yapılar yapılabilir. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dahil olup inşaat alanı 75 m²’yi geçemez. Tarımsal amaçlı yapılar için maks. Emsal = 0,05’dur.

VI.17.17. Dikili Tarım Arazileri: Bu alanlarda, tarımsal amaçlı yapılar yapılabilir. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dahil olup inşaat alanı 100 m²’yi geçemez. Tarımsal amaçlı yapılar için maks. Emsal = 0,05’dur.

VI.17.18. Marjinal Tarım Arazileri: Bu alanlarda; tarımsal amaçlı yapılar yapılabilir. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dâhil olup inşaat alanı 150 m²’yi geçemez. Tarımsal amaçlı yapılar için Maks. Emsal = 0,30’dir.

VI.18. Tarım Alanları (3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanununa Tabi Tarım Arazileri)

VI.18.1. Bu arazilerde, ilgili kanun kapsamında yapılan/yapılacak uygulamalarda bu plan kararlarına uyulacaktır.

VI.18.2. Yapılacak ifrazlarda 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılacaktır.

VI.18.3. Bu arazilerin tarımsal üretim amaçlı korunması esastır. Uygulama alanlarında, imar planları ve mücavir alanlar dışında kalan ve Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu uygulama yönetmeliği hükümlerine göre, sahibine bırakılan, dağıtılan veya Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı’nın emrine geçen tarım arazisi, tarım dışı amaçla kullanılamaz.

VI.18.4. Tarımsal amaçlı yapılar için bu plan ile verilmiş olan yapılanma koşulları aşılmamak ve maksimum bina yüksekliği projeyi onaylayan idaresince ihtiyaç doğrultusunda belirlenmek kaydıyla, 3194 sayılı İmar Kanunu Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 6. Bölümünde belirtilen esaslara uyulur.

VI.18.5. Bu alanlarda; tarımsal amaçlı yapılar yapılabilir. Çiftçinin barınabileceği yapı emsale dahil olup inşaat alanı 75 m² ’yi geçemez. Tarımsal amaçlı yapılar için Emsal: 0,20’dir.

VI.18.6. 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu kapsamı dışına çıkarılması durumunda, bu alanlarda, “tarım alanları” plan hükümlerine uyulacaktır.

VI.19. Meralar

VI.19.1. 4342/5178 sayılı Kanun ile ilgili yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır.

VI.19.2. Planda mera olarak gösterilmiş alanlarda, Mera Kanunu dışında ve özel mülkiyete konu alanlar bulunması durumunda VI.14. maddesi hükümleri uyarınca uygulama yapılabilir.

VI.20. Sulama, Baraj, Gölet Projeleri, Tarım-Ormancılık (STR.11)

VI.20.1. Ereğli, Filyos ve Bartın Havzalarında, Havza Bazında var olan “Sulama Ana Planları” geliştirilerek tarım alanlarının korunması ve üretimin arttırılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır.

VI.20.2. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen sulama alanları korunacaktır. Sulama alanlarının kesin projelendirilmesi ve uygulaması sırasında bu plan kararlarının dikkate alınması esastır.

VI.20.3. Planlama bölgesinde yer alan, ancak kesinleştirilmemiş sulama, baraj ve gölet projelerinin kesin projeleri hazırlandıktan sonra kalan alanlarında mevcut arazi kullanımı geçerli olacaktır.

VI.20.5. Aşırı otlatma sonucu verimleri düşmüş olan çayır-mera alanları ıslah edilecek ve denetimli olarak kullanılacaktır.

VI.20.6. Ürün deseni çeşitlendirilecek, yem bitkileri üretimi yaygınlaştırılacaktır. Hayvan ırkları ıslah edilecektir. Balıkçılık ve balıkçı barınakları geliştirilecektir.

VI.20.7. Arazi verimliliğinin yükseltilebilmesi için sulamaya önem verilecek, nadas alanları azaltılacak, hayvancılık ve bitkisel üretim dallarında sözleşmeli üreticilik teşvik edilecektir.

VI.20.8. Suni tohumlama ve aşılama hizmetlerinin özelleştirilmesi için gerekli çalışmalar yapılacaktır. Kanatlı yetiştiricilik ve arıcılık geliştirilecektir.

VI.20.9. Arazi toplulaştırması, sürdürülebilir bir gelişmeye yönelik olarak baraj ve gölet havzalarında toprak muhafaza çalışmaları yapılacaktır.

VI.20.10. Ağaçlandırma ve erozyon kontrol çalışmaları yapılacaktır.

VI.22. Yaylalar

VI.22.1. Meralar ve Orman Alanları kapsamındaki yaylalarda Mera Kanunu ve Orman Kanunu hükümleri uygulanacaktır. Mera Kanunu ve Orman Kanunu kapsamı dışındaki yayla yerleşmelerinde VI.7. maddesi hükümleri geçerlidir.